นิติพงษ์ ห่อนาค "หมดยุคของแท้ - ออริจินัล"

เรื่อง : มโนมัย มโนภาพ
ภาพ : วีรชัย ตั้งเมตตาจิตตกุล

จากเพลง "เข้าใจ" ของวง เฉลียง ถึง "ดอกไม้กับแจกัน" ของ ใหม่ เจริญปุระ

จาก "ดนตรีในหัวใจ" ที่บรรจุในหนังเรื่อง "วัยระเริง" ของ เปี๊ยก โปสเตอร์ จนถึง "ต้นไม้ของพ่อ"

และอีกไม่น้อยกว่า 200 เพลงที่เขียนขึ้น สำหรับนักร้องในค่ายแกรมมี่ นับตั้งแต่ปี พ.ศ.2526 เป็นต้นมา

อย่างน้อยที่สุด เชื่อว่านักฟังที่ชื่นชอบบทเพลงเหล่านี้ น่าจะรู้จักชื่อของ ดี้-นิติพงษ์ ห่อนาค ในฐานะนักแต่งเพลงบ้างกระมัง

หนุ่มใหญ่วัยย่าง 41 ปีคนนี้ ไม่ใช่นักแต่งเพลงธรรมดา เขามีบทบาทอย่างสูงในองคาพยพของธุรกิจเพลงไทย ทั้งในด้านการกำหนดแนวโน้มและชี้นำความเป็นไปของภาวะสร้างสรรค์ทั้งวงการ และแน่นอนเขาย่อมไม่อาจหลีกเลี่ยงต่อการถูกคาดหวังจากผู้คนฝ่ายต่างๆ ที่จะเห็นวงการเพลงไทยพัฒนาไปอย่างก้าวหน้ามากกว่าที่เป็นอยู่

เด็กเมืองลพบุรีที่มีปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตร์บัณฑิตจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยคนนี้ ปัจจุบันรั้งตำแหน่งเป็น กรรมการผู้จัดการ สังกัดแกรมมี่ แกรนด์ ของบริษัท แกรมมี่เอนเตอร์-เทนเมนท์ จำกัด (มหาชน) ซึ่งเขาออกตัวว่าเป็นงานพ่อบ้าน หากส่วนลึกของจิตใจยังรักที่จะเล่นเกมปริศนาอักษรไขว้ไปบนท่วงทำนองที่มีเสียงสูงต่ำมากกว่า

นี่คือการให้สัมภาษณ์ครั้งแรกของ นิติพงษ์ ห่อนาค ที่แสดงมุมมองการทำงานสร้างสรรค์ในบริบทแวดล้อมทางธุรกิจ แก่ "เสาร์สวัสดี" เราหวังว่าคุณจะรู้จัก "เขาคนนี้" ผู้ทำงานอยู่เบื้องหลังเพลงโปรด(หรือไม่โปรด)ของคุณมากขึ้น.

.........................................................

‘ คนฟังเพลงส่วนใหญ่ในประเทศนี้รู้จักคุณในฐานะนักแต่งเพลง แต่จริงๆ แล้ว คุณมีหลายหัวโขน มีตำแหน่งบริหารในแกรมมี่ ?

ก็เป็นงานอย่างหนึ่ง และเพราะว่าไม่มีคนอื่นทำมั้ง มันเป็นงานสายอาชีพด้วย คือจริงๆ แล้ว บริษัทที่ทำธุรกิจเกี่ยวกับเพลงมักเอาคนที่ทำงานเพลงมาทำ(ในตำแหน่งบริหาร) เพราะไม่งั้น มันจะคนละธรรมชาติกัน เลยดูเหมือนมีหมวกหลายใบ จริงๆ แล้วโดยปกติ ที่อื่นก็เป็นแบบนี้

‘ การนั่งทำงานบริหารตรงนี้ แตกต่างจากทักษะที่เคยชินหรือธรรมชาติตัวจริงของคุณ คงทำให้คุณต้องปรับต้องประยุกต์ตัวเองอยู่มาก ?

เชิงบริหาร ถามว่าสนุกมั้ย มันไม่สนุกหรอก เพียงแต่ว่าทำได้ มันเป็นการใช้สามัญสำนึกธรรมดา คือเราคอยเป็นพ่อบ้าน คอยดูแล เท่านั้นเอง คือไม่ได้เก่งเชิงบริหารถึงขนาดมีการตลาด มีการแข่งขันด้านธุรกิจ คิดตัวเลข ซึ่งตรงนั้น ในบริษัทเดียวกัน ก็มีทีมที่ทำเรื่องนี้อยู่ เราก็รับรู้และให้คำปรึกษาไป ให้คำติติงว่าเรื่องนั้นเรื่องนี้น่าทำ-ไม่น่าทำ ก็เข้าใจอยู่ แต่ไม่ถึงกลับคล่องตัว ไม่ได้มีไฟแนนเชียลมายด์ขนาดนั้น เพราะเรากำเนิดมาจากการเป็นคนทำงาน(เพลง) และยังสนุกกับการเป็นคนทำงานอยู่ ยังไปอินโวลฟ์เรื่องเพลง

งานพ่อบ้านนี่ก็รายละเอียดเยอะ แต่ก็มีน้องๆ พี่ๆ เพื่อนๆ ช่วยกันเยอะ คือเรื่องการตัดสินใจทุกอย่าง คัดเลือกศิลปิน ศิลปินรักกัน ศิลปินตีกัน ศิลปินกับคนทำงาน คนทำงานด้วยกัน เรื่องพวกนี้เป็นเรื่องของคน เครื่องจักรของเราเป็นคนหมด เป็นแฮนด์เมด เป็นอารมณ์ปัญญาทั้งนั้น เพราะฉะนั้น จะเกิดปัญหาในแง่รายละเอียดจุกจิก ซึ่งไม่สามารถจะเขียนเป็นไบเบิลได้ มีเยอะ ก็เลยต้องเป็นอย่างที่ว่า คอยดูว่าใครเป็นอย่างไรบ้าง และต้องแก้ปัญหาให้เขา

ปัญหาไม่ใช่เรื่องสนุก แต่ไม่ได้รังเกียจรังงอนอะไร ไม่มีใครคิดว่าปัญหาเป็นเรื่องสนุก แต่ถ้าหากมันเป็นโจทย์ เป็นเกมส์ เช่นเราเป็นนักแต่งเพลง และเราต้องเขียนเพลง อย่างนี้สนุก ถ้าเกิดว่าเราเป็นนักแต่งเพลง แต่เราต้องไปแก้ปัญหาอย่างอื่นซึ่งมิใช่สิ่งที่เราคิดว่ามันเป็นเกม ให้เราไปแก้ปัญหาเรื่องไฟฟ้า หลอดไฟมันดับ และไม่รู้จะเปิดสวิตช์ตรงไหน นี่ไม่ใช่สิ่งที่เราสนุก

อย่างแต่งเพลง ผมอาจจะรู้สึกว่ามันเหมือนเป็นปริศนาอักษรไขว้ คือสนุกกับมันได้ทุกครั้งที่ทำ

‘ ผลงานกว่า 200 เพลงที่คุณแต่ง เคยจัดแบ่งยุคสมัยของผลงานบ้างมั้ยในช่วงเกือบ 20 ปีที่ผ่านมา

จริงๆ แล้วคนที่จะแบ่งยุค คนที่จะมาทำเรื่องแบบนี้ มักจะไม่ใช่คนที่สร้างงาน ไม่ว่าคนทำงานจะมีชื่อเสียงโด่งดังขนาดไหน ระดับโลก ชาติ จังหวัด คนทำงานมักไม่ค่อยได้คิดว่าของตัวเองเป็นอย่างไร มักจะมีคนที่ชื่นชอบ หรือมีวิชาการทางด้านนี้มาจัดมาแบ่งให้ดู เคยมีคนทำวิทยานิพนธ์มาจัดแจงให้ดู เราก็ว่า เออ งงนะ เขาไปจัดได้อย่างไร เพราะเวลาเราทำ เราก็ไม่ได้คิดอะไร เราค่อนข้างเรียบง่าย รวดเร็ว และบริสุทธิ์ มากกว่าจะมานั่งคิดวางแผนเป็นสเต็ป นี่ในเรื่องของการแต่งเพลงนะ

‘ ที่ถามถึงยุค เพราะอาจจะเกี่ยวข้องกับวัย ช่วงคุณทำงานใหม่ๆ อย่างแต่งเพลง เข้าใจ ให้วงเฉลียง อาจมีนัยสำคัญว่า คุณแต่งเพลงแต่งในยุคแรกสดกว่ายุคหลัง หรือมีกระบวนการขัดเกลามากกว่ายุคหลังที่ตารางเวลาอาจจะตายตัว เร่งรีบ ?

จริงๆ ยุค ไม่ใช่เรื่องตัวผม ยุคขึ้นอยู่กับสังคมในระยะเวลานั้น และเราปรับตัวอย่างไร ได้บ้าง หรือไม่ได้บ้าง หรือตรงนี้เป็นอย่างไร วิธีการฟัง แฟนเพลง คนคิด เขาไปถึงไหนกันแล้ว เขาโตกันขั้นไหน และวันนี้เราทำให้ใครฟัง

บางทีเราก็ต้องปรับไปเรื่อยๆ โดยที่เราก็ไม่ได้ทันนึกว่าตัวเองอายุเท่าไหร่แล้ว จนกว่าเราทำไปแล้ว มันไม่มีผลตอบรับมาเลย ก็แสดงว่าเราอาจจะเริ่มหลุดออกไปนอกวงโคจร คืออาจจะเริ่มแก่ หรือเริ่มไม่ใช่สำหรับยุคนี้ หรืออาจจะเหมาะสำหรับยุคต่อไป หรืออาจจะยุคก่อนหน้านี้ ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได้วันใดวันหนึ่ง คือไม่ได้แบ่งให้ตัวเองสักที

‘ ผลตอบรับดูจากอะไร หรือดูตรงที่เพลงมีฮุกมั้ย ติดตลาดมั้ย

ก็ทุกอย่าง คือว่าคนพูดถึง ติดอันดับชาร์ทเพลงไม่เคยเกินหนึ่งในห้า แต่งมาทีไรก็อยู่แถวๆ นี้ มันยังอยู่ที่ความตั้งใจด้วย เพลงนี้ไม่ได้ตั้งใจให้เป็นเพลงแบบนั้น ก็ไม่เป็นไร แต่ถ้าตรงนี้ฉันตั้งใจจะให้เข้าท็อปไฟว์ ส่วนใหญ่แล้วร้อยละ 90 ไม่ค่อยหลุด เท่าที่ทำมา

แต่ว่านั่นหมายความได้หลายอย่างนะ หมายความว่าเป็นข่าวดี ข่าวร้ายก็ได้ ข่าวดีก็คือเราทำงานมา 20 ปียังไม่ตกสมัย ข่าวร้ายคือคนฟังไม่เปลี่ยนการฟัง ยังฟังอยู่ในสิ่งที่ไม่เปลี่ยนมาก ซึ่งถ้าถามว่าเป็นข่าวร้ายของเรามั้ย ก็เป็นเหมือนกัน เพราะบางทีเราก็อยากทำอะไรใหม่ๆ อยากให้ไปอีกระดับหนึ่ง เราเห็นฝรั่งแต่งเพลงได้ถึงขนาดนั้นแล้ว เราก็อยากทำ แต่บางทีเราไปทำอย่างนั้นไม่ได้ แต่งมาไม่มีคนฟัง ก็ไม่มีประโยชน์

‘ คุณกำลังพูดว่านักแต่งเพลงต้องทำการบ้านดูว่ารสนิยมของคนฟัง ยุคสมัยเป็นอย่างไร จับความต้องการของคนฟังให้ออก แต่ขณะเดียวกันเท่ากับว่านักแต่งเพลงต้องเดิน "ตามคนฟัง" ตลอด ไม่มีโอกาส "นำคนฟัง" หรือทำสิ่งแปลกใหม่ให้คนฟังเลยหรือ

ทำไปควบคู่กัน แน่นอนทำ "นำ" มันยากกว่า เพราะ "นำ" มันเดา เดาแล้ว ถูกก็ถูก ไม่ถูกก็ไม่ถูก ไม่รู้จะทำอย่างไรให้มากกว่านั้น แต่ถ้า "ตาม" ก็ยังพอเดาถูก ก็ยังเดาเหมือนกัน ทุกอย่างก็ยังเดาอยู่ ยังเป็นการพนันอยู่เหมือนกัน แต่อาจจะง่ายกว่า ถามว่าเราอยาก "นำ" (คนฟัง) มั้ย เราอยากนำ แต่ที่ทำไปส่วนใหญ่มันนำไม่สำเร็จ

จริงๆ เราก็ไม่ได้ "ตาม" นะ ถ้าพูดในแง่ของเนื้อเพลงเพียวๆ เราทดลองตลอดเวลา อย่างสมมติเพลง ดอกไม้กับแจกัน ที่ผมเขียน ถามว่ามีใครเคยเขียนแบบนี้มั้ย ในแง่มุมของการพูดแบบนี้ ในช่วงกระแสวันนี้ก็ไม่มี ถามว่านำหรือไม่ ผมไม่รู้ แต่ผมชอบให้มันแตกต่าง ตามวิธีของผม และมันก็ยังอยู่บนชาร์ทตรงนั้น

ยังแอบนึกอยู่ลึกๆ ว่า มันก็เป็นการทดลองที่ได้ความสำเร็จพอสมควรในมุมของตัวเอง มีอุปมาอุปไมย และวิธีคิด คือเป็นเรื่องของความรักแบบที่เป็นตัวตน มีความรัก มีความเชื่อมั่นตัวเอง เป็นความรักสมัยใหม่ ไม่ใช่ความรักแบบละครหลังข่าว เป็นอินดีเพนเดนท์ของผู้หญิงในการพูดแบบนี้

‘ คุณแต่งทั้งคำร้องและทำนอง คำร้องอาจจะเป็นอิสระ แต่ในส่วนของดนตรี คุณรู้สึกว่าถูกบล็อก (จำกัด) มั้ยว่าเราทำเนื้อหาเพลงประมาณนี้แล้ว ก็อยากให้ดนตรีมันฉีกออกไปด้วย

ไม่มีใครบล็อก เพราะว่าผมก็ดูแลอยู่ทุกขั้นตอน เพียงแต่จะบอกให้เขาทำอะไรให้มันแปลกไปกว่านี้สิ ซึ่งทุกวันนี้ก็กำลังทำกันอยู่ คนทำงานก็พยายามอยู่ ขณะที่คนฟังเองก็บอกว่าเออ เพลงไทยมันก็เบื่อนะๆ เมื่อคนฟังมีสิทธิเบื่อได้ คนทำก็มีสิทธิเบื่อได้เหมือนกัน แต่ว่าทำไมมันถึงไม่ไปไหนกัน เออ อันนี้มันน่าตั้งข้อสังเกต

คือแสดงว่ามันมีความพยายามทำแล้ว แต่รู้สึกว่า(เพลงที่ออกมา)มันมีคนส่วนใหญ่อกหัก คือถ้ามีคนทำสิ่งใหม่ๆ ออกมาแล้วไม่อกหัก ก็คงมีสิ่งใหม่ๆ ออกมาอุตลุด

‘ คุณเคยให้สัมภาษณ์ว่าคุณเบื่อที่จะเขียนเพลงรัก ความรู้สึกที่ว่ายังเป็นอยู่หรือไม่

คือเบื่อที่จะเป็นแบบนั้น แต่ไม่ได้เบื่อที่จะเขียนเพลงรัก แต่เพลงรักมันมีวิธีมุมมองของมันได้อีกเยอะ อย่างเวลาฟังเพลงฝรั่ง โดยเฉพาะเพลงฝรั่งรุ่นเซเวนตีส์ หรือรุ่นเก่ากว่านั้น วิธีการพูดถึงความรักของเขาค่อนข้าง "ฉลาด" ไม่รู้จะใช้คำว่าอะไร คือ "สมาร์ท" ไม่อ้อแอ้ แต่ขนาดที่เพลงไทยยังแบบนั้น

‘ หากเทียบรุ่น อย่าง "จอร์จ เกิร์ชวิน" กับ "สุนทราภรณ์" ของเรา ?

หากเปรียบเทียบกับสุนทราภรณ์ของเรา ต้องยอมรับว่าเป็นการเขียนเนื้อเพลงที่ฉลาด อาจจะหมายถึงว่าเพลงสุนทราภรณ์เป็นเพลงของผู้ใหญ่ เป็น อดัลท์ มิวสิค แต่ในขณะที่วันนี้ผมไม่รู้ว่า อดัลท์ (ผู้ใหญ่) ฟังเพลงอะไรกัน เลยปล่อยให้ตลาดเป็นเรื่องของวัยรุ่นไปครอง และวัยรุ่นก็คงไม่ต้องการอะไรมากไปกว่าร้องสนุกๆ เฮฮา เนื้อเพลงก็อาจจะต้องชัดเจนรุนแรงกว่านั้นหรือเปล่า เราก็วิเคราะห์กันอยู่เหมือนกัน

‘ มีหลายคนสงสัยว่าธุรกิจเพลงให้ความสนใจกับวัยรุ่นซึ่งเป็นกลุ่มบริโภคหลัก ขณะที่กลุ่มผู้ใหญไม่ฟังเพลงหรืออย่างไร

ความจริงไม่ใช่เฉพาะในเมืองไทย เป็นกันทั้งโลก และไม่ใช่เฉพาะเพลงอย่างเดียวด้วย คือเมื่อไหร่ที่ธุรกิจจะต้องพึ่งพากับกระแสแฟชั่นและความเป็นคนรุ่น่ใหม่ มันจะต้องเป็นวัยรุ่นก่อน ไม่รู้จะไปเจาะที่ไหนที่เป็นดัชนีบอก

‘ แต่เราต้องไม่ลืมว่าคนที่มีอายุ 20 ขึ้นไป 30 ขึ้นไป มีปริมาณไม่น้อยเหมือนกัน เราจะทิ้งคนกลุ่มนี้ไว้ตรงไหน

กำลังหาวิธีอยู่เหมือนกัน แต่คนกลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่ พูดง่ายๆ คือถ้าเป็นเรื่องแฟชั่น เขาไม่เล่นเรื่องแฟชั่น เขาอาจจะเสพหนังสือมากขึ้น อย่างไรก็ตาม โลกนี้ วัยที่เสพเพลงมากที่สุด ถ้าไม่ใช่นักฟังเพลงนะ ไม่แคล้ววัยรุ่น

ทุกวันนี้ กลุ่มที่อายุ 30-40 เปิดเพลงอะไรฟัง ไม่ได้เปิดเพลงสมัยนี้ฟัง คนอายุ 30-40 ตอนนี้ ถ้าฟังเพลงฝรั่ง เขาจะฟังเพลงของวง สแมชชิ่ง พัมพกินส์ มั้ย เขาไม่รู้จัก เขาก็ฟัง เอลวิส คลิฟ บีเทิลส์ ก็คือเพลงที่เขาฟังมาสมัยวัยรุ่น ถึงแม้ตอนนี้ถ้า เดอะ บีเทิลส์ ยังไม่แตกวง แล้วมาแต่งเพลงใหม่ เขาอาจจะไม่ฟังไม่ซื้อเหมือนสมัยเขาเป็นเด็กๆ ก็ได้ นี่มันเป็นงานที่ถึงอย่างไรก็ตาม ยังต้องพึ่งกระแสวัยรุ่นอยู่ดี

‘ นี่คือมุมมองในเชิงการตลาดของนักแต่งเพลงคนหนึ่ง ?

มุมมองในเชิงวิเคราะห์ ที่แบบดูด้วยตาเปล่าเลย

‘ เวลาแต่งเพลงต้องนึกไหมว่าเราแต่งให้ใครร้อง

อ๋อ นั่นเป็นโจทย์เลย จำเป็น เหมือนใครสักคนจะเขียนบทหนัง ก็คงต้องนึกถึงภาพตัวแสดง ความจริง คาสท์ (ตัวแสดง) ไว้ก่อนได้ก็ยิ่งดีว่านี่เป็นใคร แล้วเขียนตามปาก เราจะขยับอย่างไร เสียงจะเป็นอย่างไรเมื่อร้องคีย์นี้ เป็นอย่างนี้ๆ ถ้าเขียนออกไปลอยๆ ก็อาจจะทำได้ แต่สู้ เมดบาย ออเดอร์ ไม่ได้ อิง กับความเป็นบุคลิกของเขา

‘ แปลว่าเพลงที่กำเนิดขึ้นมา ไม่ได้กำเนิดขึ้นอย่างที่ควรจะเป็นในอุดมคติที่คนฟังคาดหวังว่ามาจากแรงบันดาลใจ ?

ส่วนใหญ่เกิดจาก เมด บาย ออเดอร์ เพราะคนๆ หนึ่ง ไม่สามารถจะพูดทุกเรื่องให้คนเชื่อได้ คือผู้ชายก็คงไม่พูดว่าเข้าใจผู้หญิงทุกเรื่อง ผู้ชายก็พูดเพลงแบบผู้ชาย นานๆ ทีจะมีเพลงแบบยูนิเซ็กซ์สักเพลงหนึ่ง อะไรอย่างนี้ ก็เป็นเรื่องธรรมดา

เมดบายออเดอร์ทั้งนั้น เพียงแต่ว่าจะเป็นออเดอร์ที่ละเอียดหรือหยาบ อย่างหยาบๆ ก็เป็นแค่ผู้ชาย ไม่ใช่ผู้หญิง ละเอียดลงไป ก็เป็นผู้ชายที่ค่อนข้างจะเรียบร้อยหรือเป็นผู้ชายที่หยาบคายหน่อย ยิ่งละเอียดลงไปเท่าไหร่ ภาพก็ชัดแต่ละคนแต่ละกลุ่มไม่เหมือนกัน พอภาพชัด ก็ได้ความเชื่อของคนไง คนนี้พูดแล้วฉันเชื่อว่าเป็นอย่างนั้น คล้อยตาม

‘ ถ้ามองในแง่นี้ เพลงที่พูดกลางๆ สามารถเปลี่ยนสรรพนามจากเขาเป็นเธอ จากฮิมเป็นเฮอร์ นานๆ ถึงจะมีโผล่มาสักเพลง ?

ก็ไม่ถึงกับนานมาก แต่มันจะเป็นเพลงที่เอาข้อสรุปชัดแน่แท้จริงไม่ได้ ถ้าเกิดเป็นเพลงแบบนั้นมาเมื่อไหร่ ถ้าเกิดเป็นเพลงที่ลงตัวขึ้นมา บางทีมันอาจจะกว้างกว่า คือไม่จำกัดว่าใครจะเป็นคนร้อง ใครก็ร้องได้

‘ จากพื้นฐานที่คุณเติบโตมากับการฟังเพลงที่บ้าน ไม่ได้เรียนการทำเพลงเป็นระบบในสถาบัน จนมาถึงขั้นตอนการทำงาน คุณมองใครเป็นครู

ครูเยอะ เพราะครูพักลักจำ ทุกท่านก็เป็นครูโดยไม่รู้ตัวทั้งนั้น คือผมฟังใคร ผมชอบ ผมร้องได้ 2 คำ ก็ครูผมหมดแหละครับ ตั้งแต่เด็กๆ ผมก็เป็นลูกศิษย์สายัณห์ สัญญา พี่น้อย ครูสุรพล โทณะวณิก ก็เป็นมา สุนทราภรณ์ แก้ว อัจฉริยะกุล แม้กระทั่งบีเทิลส์ เอลวิส เมื่อไหร่ก็ตามที่ฟังเพลงเข้าไปในหัว เป็นข้อมูลที่เข้าไปโดยไม่ตั้งใจ ผมถือว่าเป็นครูผมหมด

‘ อิทธิพลของคนพวกนี้มีต่อบุคลิกภาพของคุณไหม สำหรับเพลงที่ออกมาแต่ละเพลง เห็นได้ชัดมั้ยว่ามีกลิ่นนั้นกลิ่นนี้ของคนนั้นคนนี้อยู่

อืมม์ ไม่เคยนั่งสรุปสักที แต่รู้ว่าอย่างน้อยมันคงมีอิทธิพลของความคิดจากที่ใดที่หนึ่งมาเหมือนกัน คนเราสมองเปล่า ๆ ถ้าไม่เคยได้ยินเพลงมาก่อน ไม่เคยอ่านหนังสือเลย ไม่มีข้อมูลมาก่อน คงเขียนอะไรไม่ได้สักอย่าง

แต่ถ้าถามว่าภาษาบางอย่างได้มาจากอะไร ส่วนใหญ่จะเป็นภาษาเขียน ภาษาอ่าน ผมอ่านผลงานของท่านอาจารย์คึกฤทธิ์ (ปราโมช) บ่อยๆ บางทีเขียนอะไรไปแล้ว ก็รู้สึกว่าได้อิทธิพลมาบ้าง จนรู้สึกได้

‘ โดยส่วนตัว คิดว่ายังมีวัตถุดิบอีกมากเพียงใดสำหรับการทำงานเขียนเพลงต่อไป

วัตถุดิบยังมีอีกมาก วัตถุดิบไม่เคยหมด เหมือนน้ำตกไม่เคยหมดจากบนภูเขา ถ้าเราไม่ไปตัก เราก็นึกว่ามันหมดไง เราเดินไปถึงน้ำตกมันก็มี(วัตถุดิบ) แต่ถ้าเรากลับมาที่พัก เราไม่เดินไป น้ำก็หมด ก็แค่เดินไปตักเท่านั้นเอง

คือข้อมูลมีอยู่รอบตัว ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ยุคสมัยมันเปลี่ยน โลกหมุนเร็ว ยิ่งพ.ศ.นี้ โลกหมุนเร็วเหลือเกิน การสื่อสารมันเยอะ มันมีเรื่องใหม่มาตลอด เพียงแต่ว่าโลกมันหมุนเร็วไปหน่อย บางทีวิ่งตามแล้วมันเหนื่อย

มันขึ้นอยู่กับว่าเราเป็นคนสังเกตตามรึเปล่าว่า ตกลง ผู้คนในวันนี้เขารู้สึกอะไรกับสิ่งรอบตัว เขาเป็นอย่างไร คนอายุ 17 ปีเล่นอินเทอร์เน็ตแล้วภาษาเขาเป็นอย่างไร เวลาเขาพูดแล้ว วิธีการที่เขาคุยกันเขารู้เรื่อง แต่บางทีเราฟังไม่ทัน เขาพูดอะไร เขาเข้าใจของเขาเอง เด็กรุ่นนี้จะมีโฟนเนติกส์อะไรบางอย่างออกจากคอ ซึ่งเปลี่ยนไปจากเดิม มาจากการใช้ลิ้น กับภาษาอังกฤษที่มันเข้ามาถึง

เราก็จะได้เห็นว่า อ๋อ นี่คือการเปลี่ยนแปลงนะ ผิดหรือถูก เราไม่รู้ บางคนก็โจมตีว่า ไม่ดี เปลี่ยนไม่ดี การเปลี่ยนแปลงสำหรับนักอนุรักษนิยมไม่เคยมีอะไรดีเลย แล้วการอยู่นิ่งของคนหัวก้าวหน้าก็ไม่เคยมีอะไรดีเหมือนกัน แต่ที่แน่ๆ ก็คือมันเปลี่ยนทุกวัน เป็นไปโดยอัตโนมัติ ไปห้ามมันไม่ได้ ดีขึ้นเลวลงไม่รู้

คือผมก็ไม่ถึงกลับหยิบมาใช้ประโยชน์หรอกนะ ก็ดูมันอยู่ บางอย่างก็ไม่ใช่เรื่องใหม่เสียทีเดียวหรอก ไม่ว่าจะเป็นแฟชั่นหรืออะไรก็ตาม ออริจินัลมันจบไปแล้ว กลับไปกลับมา แล้วก็ย้อนกลับไปที่เดิม แต่มันอาจจะเปลี่ยนอะไรหน่อยนึง กระโปรงสั้นมาปี 70 อีก 30 ปี กลับมาที่เดิมอีกแล้ว อันนี้ก็คล้ายๆ กัน

อย่างคำว่าภาษาวิบัติ นี่เป็นอะไรที่ผมไม่เชื่อ ผมว่าภาษา เมื่อไหร่ที่เราเห็นการเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะเป็นอะไรก็แล้วแต่ มีการแตกแขนงออกมาใหม่ ซึ่งบางทีเราก็ไม่เข้าใจ หรือผิดๆ พลาดๆ ไปบ้าง โดยเฉพาะภาษาพูด มันแตกกิ่งก้านไป คนแก่ๆ เคยปลูกต้นไม้ไว้เล็กๆ แต่พอกลับมาอีกทีจำไม่ได้ เพราะต้นไม้มันโต พอจำไม่ได้ ก็บอกว่ามันวิบัติ มันเปลี่ยนไปจากเดิม

วิบัติหรือ ผมว่าไม่นะ แต่ว่าภาษาบางภาษาซึ่งจำเป็นต้องชัดเจนเพื่อสื่อสาร เช่นภาษาเขียนหรือภาษาที่ตราไว้ในที่บางอย่าง ก็ต้องรักษาไว้ คือต้องมีทั้งแบ่งรับแบ่งสู้ รับรองว่าตราบใดที่ภาษายังมีอยู่ ไม่อยู่กับที่หรอก ยกเว้นภาษาละติน คือคนเลิกใช้กันแล้ว และมันก็อยู่ตรงนั้น

‘ จากประวัติศาสตร์มนุษยชาติ เราร้องเพลงรักมาโดยตลอด แต่ในสายก้าวหน้าบางคนมองว่าเพลงรักเป็นยาพิษ มอมเมา เพลงต้องสะท้อนความจริงในสังคม คุณคิดอย่างไรกับเรื่องแบบนี้

บ้า คือคนเหล่านี้แคบแล้วอยากออกมาตะโกนในโลกกว้าง มันเหมือนคนฟังเพลงคลาสสิกแล้วไปด่าเพลงแจ๊ส ในขณะที่คนเล่นเพลงแจ๊ส ก็ชื่นชมเคารพเพลงคลาสสิกเพราะว่ามันเป็นรากฐาน คือในโลกนี้ รสนิยมห้ามด่ากัน เพียงแต่ว่าเข้าข่ายถึงขั้นทำลายจริยธรรมของสังคมรึเปล่า นั่นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งต้องตีความกันอีกเยอะกว้างไกล

แต่ถ้าเรื่องของความรักมันมอมเมา ทุกอย่างมอมเมาได้ทั้งนั้น อ่านหนังสือพิมพ์ก็มอมเมา ตื่นขึ้นมาตอนเช้ามีแต่ข่าวร้าย เครียดทั้งวัน เปิดวิทยุฟังเพลงไทยเดิมก็มอมเมาได้ คืออะไรมันมอมเมาได้ทุกอย่าง ถ้าจะมองว่ามันมอมเมา

แต่อยากจะบอกว่าเรื่องเพลงรัก ส่วนใหญ่แล้วเพลงเป็นเรื่องของอารมณ์ อารมณ์ดีที่สุดของมนุษยชาติคืออารมณ์รัก นอกนั้นอารมณ์อื่นที่แต่งเป็นเพลงคืออารมณ์เคียดแค้น เพลงเพื่อชีวิตเกิดมาจากความเคียดแค้นชีวิต เศร้า การกดดัน ซึ่งมันเป็นส่วนหนึ่ง แต่ถ้าแบ่งเป็นเปอร์เซนเทจ ส่วนใหญ่เพลงรักเป็นเพลงที่คนเจอ คิดและแต่ง เป็นแรงบันดาลใจได้มากที่สุด

เพลงรักคือเพลงระหว่างเพศ เป็นเพลงศิลปะของการสืบพันธุ์ของมนุษยชาติ ซึ่งมันมีมนุษย์อย่างเดียวเท่านั้นที่ใช้อารมณ์และศิลปะ ถ้าเป็นสัตว์ก็ใช้สัญชาตญาณอย่างเดียว

‘ นักแต่งเพลงควรจะมีความรับผิดชอบต่อสังคมในระดับไหน

ก็เหมือนคนปกติที่ควรจะมีสามัญสำนึก ซึ่งตรงนี้มันพูดยาก มันไม่ใช่เฉพาะอาชีพนักแต่งเพลงอย่างเดียว แต่ทุกอาชีพ ต้องมีความรับผิดชอบต่อสังคมในระดับที่เขาควรจะมี ขาย ก๋วยเตี๋ยวผัดไทยอยู่ข้างถนน ก็ต้องคิดว่าทำอย่างไรเส้นผมของตัวเองถึงไม่หล่นลงไปในเส้นผัดไทย วัตถุดิบต้องสะอาด ต้องล้างเท่าไหร่ ไม่ใช่ไม่ล้างมือ แล้วมือก็มีขี้เล็บเต็มเลย

อันนี้มันคือทุกอาชีพ มันมีจริยธรรมของเขา มีไวยากรณ์ของเขาว่าจะต้องดูแลอย่างไร เหมือนกัน ไม่ว่าจะเป็นคนแต่งเพลง นักการเมืองหรือใครก็แล้วแต่ ถ้าตราบใดที่เราไม่กล้ากินผัดไทยจานนี้ เราก็ไม่ควรผัดให้คนอื่นเขากิน อาชีพคนขายยาบ้า ถ้าตราบใดเอ็งไม่ให้ลูกเอ็งกินยาบ้า เอ็งก็อย่าไปขายลูกคนอื่น หรือจะมีคนให้ลูกตัวเองกินก็ไม่รู้นะ (หัวเราะ) แต่ว่า ตราบใดที่เพลงนี้เราไม่อยากให้ลูกเราฟัง เราก็อย่าให้ลูกคนอื่นเขาฟัง เอาแค่นี้ ง่ายๆ

‘ ผลงานของคุณที่ปรากฏออกมา ต่อไปอาจมีคนเรียกว่า "ครูเพลง" ขณะที่ลักษณะนิสัยของคนไทยไม่ค่อยชอบถ่ายทอดความรู้ จริงๆ แล้วตัวคุณเป็นอย่างไร

ผมเคยพูดว่า ผมเป็นครูเพลงจริงๆ คนแรกกระมังที่ถ่ายทอดวิชาการแต่งเพลง คือครูเพลงสมัยก่อน ที่เรียกว่าครูเพลง จริงๆ คือเป็นครูแล้วสอนให้นักร้องๆ เพลง เมื่อสอนให้ร้องก็เลยเรียกเป็นครูมา แต่มานั่งคิดว่าเอ๊ะ มีครูคนไหนที่สอนให้แต่งเพลงบ้างมั้ย ไม่เคยเห็นนะ ก็เลยคิดว่าตัวเองกระมัง

คือเป็นครูที่นั่งแล้วใครอยากเรียนวิธีการแต่งเพลง มาหาได้เลย มหาวิทยาลัยก็ไม่มีสอน ไม่มีสอนกันที่ไหน แต่ผมสอนกันมาเป็นสิบปี ก็มีน้องๆ ลูกศิษย์ ไม่ได้เก็บตังค์สักบาท แต่ทุกวันนี้มันทำงานกันอยู่ด้วย บางคนก็ออกไปทำให้ที่อื่น ก็ตามสบาย ไม่หวงวิชาเลย เพราะว่าทุกวันนี้ วิชาเหล่านี้เป็นวิชาที่บางอย่างยังเป็นอะไรส่วนตัวที่สอนไม่ได้ แต่เรื่องหลักๆ นี่เราบอกได้หมด อยากรู้อะไร ถ้ามีเวลาพร้อมจะวิพากษ์วิจารณ์ได้หมด แต่ว่าเสียดาย ตอนนี้เวลามันน้อย

อีกอย่างหนึ่ง (น้ำเสียงเริ่มเครียด) ที่อยากทำน้อยลง เพราะว่าตอนนี้อาชีพนักแต่งเพลงมันโดนเบียดเบียน โดยผู้ขายและผู้ซื้อนอกลิขสิทธิ์ ซึ่งเบียดเบียนมากด้วย เบียดเบียนมากกว่าครึ่ง มันเหมือนกับเราเคยทำงานได้เดือนละ 1 หมื่นบาท ตอนนี้เราเหลือ 4 พัน 5 พัน เหนื่อยทั้งกายทั้งใจ นี่คือรูปธรรม เหมือนอยู่ๆ โดนลดเงินเดือน ไม่มีใครแฮปปี้ ถ้าโดยสภาพเศรษฐกิจทั่วไป ไม่เป็นไร แต่นี่มันโดนคนเบียดเบียนไง ก็เลยไม่คิดจะสอนใครมากมาย

‘ นักแต่งเพลงรุ่นใหม่ ที่เติบโตมาหลังจากรุ่นของคุณ คิดว่าจะมีใครมาแทนที่ ?

ก็มีตามๆ กันมาเรื่อยๆ ที่เห็นๆ ส่วนใหญ่ก็อยู่แถวนี้ สุรักษ์ (สุขเสวี) ศักดาวุธ สีฟ้า ก็ตามๆ มาทำงานกันแถวนี้ หรือแถวๆ อื่น ก็พอมีบ้าง แต่อย่างที่บอกวันนี้ การทำงานของเราแถวนี้ มันเริ่มถูกเบียดเบียน มันไม่ค่อยเฟื่องฟู (ยังไม่วายขอเน้นประเด็นเก่า)

‘ แต่ถ้าเทียบกับนักแต่งเพลงรุ่นก่อนหน้านี้คนรุ่นคุณไล่มาถึงปัจจุบันก็อยู่ในกติกาของอุตสาหกรรมที่ยอมรับได้ และมีคุณภาพการดำรงชีวิตดีกว่าเดิม ?

ใช่ ควรจะต้องเป็นอย่างนั้น มันเหมือนมีคนเคยบอกว่า โอ เพลงสมัยนี้เป็นธุรกิจจังเลยนะ คือพยายามจะเปรียบเทียบกับคำว่า "ธุรกิจ" เพื่อให้ฟังดูมัน "แบด กาย" ทั้งที่ ธุรกิจ คือ บิสซิเนส ดังนั้น ธุรกิจคือการตกลงที่ถูกต้อง ถ้าเมื่อไหร่ ไม่ใช่การตกลงที่ไม่ถูกต้อง ไม่ "แฟร์ ดีล" ก็ถือว่าไม่ใช่ธุรกิจ เพราะธุรกิจคือความชัดเจน เป็นความหมายบวก แต่บังเอิญเราไปเข้าใจว่า การโกงนั้นคือธุรกิจ จริงๆ แล้วไม่ใช่

สมัยก่อนที่มีนายทุนซื้อลิขสิทธิ์มาถูกๆ เอาไปขาย แล้วไม่แบ่ง เป็นระบบเถ้าแก่ที่เก็บเงินไว้มาก นึกอยากจะจ่ายก็จ่าย ไม่อยากจ่ายก็ไม่จ่าย นั่นต่างหากระบบที่ไม่ถูกต้อง ระบบธุรกิจคือระบบที่ถูกต้องแล้ว

‘ เปรียบเทียบกับเมืองนอกที่นักแต่งเพลงมีพับลิชชิงดูแล ใครอยากจะได้เพลงไปใช้ก็มาหาพับลิชชิง ขณะที่นักแต่งเพลงบ้านเรายังอยู่ใต้ร่มเงาของค่ายเพลง และต้องทำงานเมดบายออเดอร์ ตรงนี้ อย่างไหนดีกว่ากัน

คนละวิธี ถามว่าชีวิตคนหนึ่ง หนึ่งเดือน ถ้าแต่งได้สี่เพลง ถ้าเป็นผมผมจะเลือกแต่งให้ยูเนียน (พับลิชชิง) หรือจะให้คนที่เขาเอาเลยทั้งสี่เพลง ผมก็แต่งให้คนที่เขาเอาเลยทั้งสี่เพลงไม่ดีกว่าเหรอ เพราะแต่งให้ยูเนียน ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่จะมีคนเอาไปใช้

คือไม่ใช่เรื่องปิดนะ มันดีอยู่แล้ว แต่เผอิญว่ายูเนียนมันดีอย่างหนึ่ง คือจะหลาก กว้าง ผู้คนสามารถแต่งแล้วเก็บไว้ที่ยูเนียน ใครจะมาซื้อก็จ่ายตังค์ไป ใครไม่ซื้อ ก็นอนรอไปอย่างนั้น อาชีพของคนแต่งเพลงเลยไม่ชัดเจน มันจะมีนักแต่งเพลงอาชีพจำนวนหนึ่งเท่านั้นซึ่งถูกยอมรับ กับอีกจำนวนหนึ่งซึ่งตกลงฉันอาชีพหรือสมัครเล่นกันแน่ คือมันจะเข้าทำนองว่าแต่งเพลงเข้ายูเนียนไปแล้วสิบกว่าเดือนแล้ว ปีหนึ่งแล้วก็ยังไม่มีใครติดต่อมาเลย

แต่ของเรา อินเฮ้าส์ เราทำงานด้วยกัน เราพูดกัน แต่งออกมา ก็จะเป็นอีกวิธีหนึ่ง ต่อไปภายภาคหน้าที่เรากำลังทำ คือทำเป็นพับลิชชิง เป็นยูเนียนเหมือนกัน แต่ทำแบบอินเฮ้าส์หน่อย ซึ่งเราจะพัฒนาไปนอกบริษัทด้วย ถ้าตรงนี้เราทดลองแล้วคนภายในเชื่อใจกันว่า ต่อไปฉันจะได้ถึงลูกถึงหลาน เพลงเก่าๆ ที่ฉันเขียนไปแล้ว ทุกเพลงที่เอาไปร้องใหม่ เพลงเดิมที่เอาไปรวมฮิต จะต้องมีการจ่ายอย่างถูกต้องตลอดเวลา

‘ การที่นักแต่งเพลงมียูเนียนเป็นของตนเอง กับการอิงอยู่กับค่ายเพลง หากมองในแง่ของความ สง่างามหรือศักดิ์ศรีของนักแต่งเพลง อย่างไหนมีมากกว่ากัน

ก็ไม่ได้ต่างกัน ได้อย่างเสียอย่าง มันเหมือน ถ้าเราต้องเล่นการเมือง เราก็ต้องอยู่สักพรรคหนึ่ง หรือถ้าไม่อยู่พรรคไหนเลย ก็เป็นพรรคอิสระ มีข้อเสีย คือตกลงมันจะทำอะไรกัน มันถนัดมั้ยซ้ายขวา เหมือนนกที่อยู่ในกรง เราก็เลือกกรงหน่อย ไม่ให้มันแคบไป อยู่ในกรงก็มีอาหารให้กินอิ่ม แต่ก็ไม่ถึงกับคับแคบ ตรงข้ามกับการได้ออกไปข้างนอก อิสระ จะบินไปไหนก็ได้ แต่ยามป่าหน้าแล้ง นี่ก็ลำบาก ก็แล้วแต่คนจะเลือก ตรงไหนสบายใจก็ทำตรงนั้น

‘ ตอนคุณทำเฉลียง แล้วก้าวมาทำอาชีพนี้เต็มตัว แทนที่จะไปเป็นสถาปนิก มีความมั่นใจขนาดไหน เพราะตอนนั้นกติกาในวงการเพลงยังไม่ใช่อย่างตอนนี้

มั่นใจอย่างหนึ่งคือว่า มั่นใจที่จะไม่เป็นสถาปนิก เพราะรู้สึกว่าทางนี้มันสว่างกว่า ไม่ใช่สถาปนิกไม่ดี แต่โดยส่วนตัว(งานเพลง)มันถนัดมือกว่ายังไงไม่รู้ ก็ทำไปเรื่อยๆ อีกอย่างหนึ่งคือค่อนข้างเชื่อมั่นพี่เต๋อ (เรวัต พุทธินันทน์) ทำงานกับพี่เต๋อมานานหลายปี เชื่อมั่นว่าผู้ชายคนนี้คิดใหม่ทำใหม่

‘ คุณใช้เวลาแต่งเพลงหนึ่งๆ บอกเวลาได้แน่นอนไหมว่าจะเสร็จเมื่อไหร่

ส่วนใหญ่แล้วถ้าลงมือแต่งจริงๆ ไม่เกินชั่วโมงก็เสร็จ แต่ขึ้นอยู่กับว่าคิดอะไรออกมาก่อนหน้านี้รึเปล่า ถ้าคิดไม่ออกแล้วยังเขียนไปเรื่อยๆ ผมไม่เคยทำ

คือชอบภาพวาดจีนอยู่อย่างหนึ่ง เขาจะมองผ้าใบอยู่สักพักหนึ่ง แล้วก็หยิบพู่กัน (ทำเสียง) แป๊ปเดียวเสร็จ

‘ ต้องมีห้องทำงานประจำ ต้องบิลท์อารมณ์มั้ย

อันนี้ไม่ใช่มืออาชีพ มืออาชีพไม่เลือก เขียนที่ไหนก็ได้ พอนั่งทำ ขอให้เงียบ ให้มีสมาธิก็พอแล้ว ที่ไหนก็ได้

‘ จากตารางของนักแต่งเพลงที่ค่อนข้างตึง แต่เมื่อถึงเวลาก็ต้องเข็นออกมาให้ได้ ?

ความแตกต่างของเรา คือเราทำอาชีพ จะใช้อารมณ์เป็นที่ตั้งไม่ได้ คือจริงๆ แล้วมันก็ต้องใช้อารมณ์ แต่เราจะต้องเป็นมืออาชีพที่สร้างอารมณ์ได้ มันเหมือนนักแสดงที่พอเข้าฉากปั๊ป จะต้องร้องไห้ได้ เหมือนกัน เราต้องทำให้ได้อย่างนั้น เพราะฉะนั้น เราจะอ้างว่าตารางเวลาเป็นตัวบีบบังคับไม่ได้ ถ้าอย่างนั้น ทุกอย่างก็ไม่เกิด

จริงๆ แล้ว ต้องท่องไว้ 2 อย่าง มืออาชีพคืออะไร ทำงานให้มีคุณภาพมาตรฐาน และตรงเวลา แค่นี้เอง

‘ เมื่อพูดถึงความเป็นมืออาชีพ คิดอย่างไรระหว่างตัวตนของนักแต่งเพลง กับการนำไอเดียคนอื่นมาใช้ในผลงานของตนเอง

มันเป็นนามธรรมนะ พูดยาก เรื่องนี้คุยกันมาเยอะ และหาข้อสรุปไม่ได้ ฝรั่งมังค่า มันก็ไม่คุยแล้ว คือใครจะบอกได้ว่ามันคืออะไร แต่ที่แน่ๆ หมดยุคของแท้ ออริจินัล มันไม่มีแล้วในโลก มันเป็นออริจินัลที่ถูกสร้างขึ้นใหม่ คนทำโทรทัศน์สีก็ต้องมีแรงบันดาลใจมาจากโทรทัศน์ขาวดำก่อน คือมันสร้างขึ้นมาใหม่จากของเดิมๆ เพราะฉะนั้นอย่าว่าเอาจากไอเดียเลย มันอยู่ที่ว่า เจตนา

คือเจตนาตรงนี้ เมืองไทยเรา ผู้พิพากษาข้างถนน ผู้พิพากษาข้างเวทีมีเยอะ ไม่รู้ว่าฝรั่งเป็นรึเปล่า แต่คนไทยเป็นพวกช่างติ พวกข้างถนน รู้ไม่รู้ กูติไว้ก่อน พวกข้างเวทีคือสภากาแฟ แต่ฝรั่ง เขาไม่เยอะเย้ยไม่ถากถาง เขาขึ้นศาลเลย เมืองไทยควรจะทำ เพราะว่ากันนักว่ามีการก๊อป หรือเอาไอเดีย หรืออะไรก็แล้วแต่ ขึ้นศาลเลย เอาโจทย์มาฟ้องเลย จำเลยเป็นใคร ไม่ต้องเยาะเย้ย แพ้จ่าย จบ ผิดเป็นผิด

บีจีส์ ก็เคยโดน จอร์จ แฮร์ริสัน ก็เคยโดน แต่แพ้มาแล้ว โดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจไม่มีใครรู้ แต่เขาเอาศาล เอาทนาย อะไรก็แล้วแต่ ที่วิเคราะห์ได้ ผมฟังแล้วไม่รู้ว่าคุณจอร์จ จงใจหรือไม่จงใจ เพลง My Sweet Lord เขาบอกว่าลอก Shes So Fine มา อะไรอย่างนี้ จอร์จ แฮร์ริสัน บอกว่าผมไม่ได้ตั้งใจ แต่พอคอร์ดมันตรงนั้นเป๊ะ อย่างนี้ถือว่าเอามาแล้วกัน คือตัดสินแล้ว จอร์จ แฮร์ริสัน ทำอะไรไม่ได้ ก็ต้องจ่าย แล้วเขาก็ไม่ได้เยาะเย้ยถากถางอะไร แล้วเพลงของจอร์จ แฮร์ริสัน ดังกว่าด้วยซ้ำ

มีแต่ที่เมืองไทย ไม่รู้เป็นอะไร มันอาจจะเป็นจับผิดอะไรใครได้ ไม่ใช่เฉพาะวงการเพลงนะ จับผิดได้มากๆ หรือวิจารณ์วิเคราะห์เขาได้มากๆ จะทำให้ตัวเองเก่งเท่าหรือเก่งกว่าคนทำงานด้วยซ้ำ

‘ เห็นด้วยไหมกับความคิดที่ว่าองค์กรเพลงที่ใหญ่ขึ้น ทำให้การสร้างสรรค์ลดลง

คืออันนี้มีลอจิก (ตรรกะ) มาจากอะไร นึกไม่ออกนะ มีคนเคยบอกเหมือนกัน ลอจิกนี่มาจากทำนองคิดว่าเรือลำนี้ลำใหญ่ แล้วมีคนขึ้นไปเยอะๆ ทำให้วิ่งช้าลงรึเปล่า มันคงมีส่วนบ้างมั้ง แต่ทีนี้ อย่าลืมว่าเรือลำใหญ่ เครื่องมันก็ใหญ่นะ คนเยอะ แต่คนทำงานที่มีความคิดก็เยอะนะ คงไม่เอาคนที่ทำอะไรไม่เป็นเลย เป็นศูนย์มาใส่ไว้เยอะๆ หรอก

เราใหญ่ขึ้นมา เพราะเอาคนทำงานที่คิดว่าดีมาอยู่ด้วยกันเยอะๆ อาจจะมีปัญหาบ้าง ขัดแย้งกันบ้าง แต่ในแง่การทำงาน มันไม่มีเหตุผลว่าการสร้างสรรค์จะลดลง
******************
นำมาฝากก่อนใคร เย้.....

มาลงชื่อว่าอ่านก่อนใคร...เย้
ขอบคุณค่ะ ^_^

: )
ขอบคุณนะคะ ที่เอามาฝากกัน

ไม่มีความเห็นค่ะ
รอหมูตุ้มดีกว่า

เอาปกมาอวด

อีกที

เอารูปมาฝาก

:~ ฮือๆ ไม่สำเร็จๆ

อ่านเสร็จแล้วก็

มาเย้....

อุอุ มาเย้! อีกคน
^o^

มาอ่านด้วยคนจ้า ขอบคุณที่แปะนะ

ขอบคุณค่ะ ^_^

ปกค่ะ

นี่แน่ะๆๆๆ

เย้ .. เย้

โหหหห... ยาวจังเลย ..@^0^@ .. ขอบคุณที่เอามาให้อ่านนา ..

โห...พี่ดี้...สุดยอด...เข้าใจแล้ว

ขอบคุณมากค่ะ : )

ขอบคุณครับ

ขอบคุณนะคะ

ขอบคุณด้วยจ้ะ พี่ก็เพิ่งมาเห็นนี่แหละ ไม่ได้ซื้อหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจวันเสาร์ เออ มันเก็บที่พี่พูดไว้ได้เกือบหมด

ตามมาอ่านด้วยคนค่ะ ;)

พี่ดี้นอนดึกจังงงง อิอิ

พี่ดี้มา :))

ดีใจจังที่ได้อ่าน....

ได้อ่านความคิดของพี่เค้า ก็เหมือนได้นั่งคุยกับ
ตัว ติดตามกรุงเทพฯธุรกิจ(เฉพาะวันเสาร์อยู่ประจำ ติดตามจุดประกายวรรณกรรมมาตั้งแต่สมัยอยู่วันอาทิตย์ )บอกได้เลยว่า เยี่ยมและขอให้ดำรงค์อยู่อีกนิจนาน

mHd3q8  <a href="http://lxxggdrpqrhh.com/">lxxggdrpqrhh</a>, [url=http://ojzsbyfjahhf.com/]ojzsbyfjahhf[/url], [link=http://sqlaszqvuxbc.com/]sqlaszqvuxbc[/link], http://jvjlrhqaxwhf.com/

โดยคุณ :

220NZ8  <a href="http://scvjdfpdtzyo.com/">scvjdfpdtzyo</a>, [url=http://uxqnrswknstj.com/]uxqnrswknstj[/url], [link=http://hlpivrotzhjs.com/]hlpivrotzhjs[/link], http://ryipmzzrhqgt.com/

โดยคุณ :

JHG2ff  <a href="http://skpbnshmmhib.com/">skpbnshmmhib</a>, [url=http://kfyybegbjtlz.com/]kfyybegbjtlz[/url], [link=http://touovvzpypay.com/]touovvzpypay[/link], http://zvbreznhwqfi.com/

โดยคุณ :

http://worldhealthmedical.info/map.html
[URL=http://worldhealthmedical.info]cialis[/URL]
<a href=http://worldhealthmedical.info/map.html >cialis</a>
<a href=http://worldhealthmedical.info/>cialis</a>
http://worldhealthmedical.info/order-cialis.html
<a href=http://worldhealthmedical.info/order-cialis.html >order cialis</a>

โดยคุณ :

[URL=http://yourhealthmed.info]viagra[/URL]
<a href=http://yourhealthmed.info/map.html >viagra</a>
[url=http://yourhealthmed.info/map.html]viagra[/url]
http://yourhealthmed.info/map.html
<a href=http://yourhealthmed.info/ >viagra</a>
<a href=http://yourhealthmed.info/buy-female-viagra.html >buy female viagra</a>

โดยคุณ :

Good site!

โดยคุณ :

http://search1.info/map.html
<a href=http://search1.info/map.html >online</a>
<a href=http://search1.info/>online</a>
[URL=http://search1.info]pas18[/URL]
<a href=http://search1.info/game-boy.html >game boy</a>
<a href="http://search1.info/gay-sauna.html">gay sauna</a>
<a href="http://search1.info/julia-alvarez.html">julia alvarez</a>
<a href="http://search1.info/outdoor-kitchen.html">outdoor kitchen</a>

โดยคุณ :

http://thaibuyonline.info/map.html
<a href="http://thaibuyonline.info/map.html">buy</a>
<a hrf="http://thaibuyonline.info/adult-jennifer-connelly.html">adult jennifer connelly</a>
<a href="http://thaibuyonline.info/potato-chips.html">potato chips</a>
[URL=http://thaibuyonline.info]pas19[/URL]
<a href="http://thaibuyonline.info/donnie-darko-music.html">donnie darko music</a>
<a href="http://thaibuyonline.info/halloween-food-ideas.html">halloween food ideas</a>

โดยคุณ :

http://mealsrecipe.info/map.html
<a href="http://mealsrecipe.info/map.html">buy</a>
[url=http://mealsrecipe.info/map.html]buy[/url]
<a href=http://mealsrecipe.info/>buy</a>
[URL=http://mealsrecipe.info]buy[/URL]
<a href="http://mealsrecipe.info/choclate.html">choclate</a>
<a href="http://mealsrecipe.info/jewelry-supplies.html">jewelry supplies</a>
<a href="http://mealsrecipe.info/ronaldihno.html">ronaldihno</a>

โดยคุณ :

http://centralbuy.info
<a href=http://centralbuy.info/>buying</a>
<a href="http://centralbuy.info/map.html">buying</a>
http://centralbuy.info/map.html
[URL=http://centralbuy.info]buying[/URL]
<a href="http://centralbuy.info/women-clothing.html">women clothing</a>
<a href="http://centralbuy.info/chicken-soup-recipe.html">chicken soup recipe</a>

โดยคุณ :

http://elitebuy.info/map.html
<a href="http://elitebuy.info/map.html">buy</a>
http://elitebuy.info
<a href=http://elitebuy.info/>buy</a>
[URL=http://elitebuy.info]buy[/URL]
<a href="http://elitebuy.info/best-buy-electronics-stores.html">best buy electronics stores</a>
<a href="http://elitebuy.info/black-dog-led-zeppelin.html">black dog led zeppelin</a>
<a href="http://elitebuy.info/tiziano-ferro-mp3.html">tiziano ferro mp3</a>

โดยคุณ :

http://somedhealth.info/map.html
http://somedhealth.info
<a href="http://somedhealth.info/map.html">viagra</a>
[URL=http://somedhealth.info]viagra[/URL]

[URL=http://medhealthsupplies.info]cialis[/URL]
<a href="http://medhealthsupplies.info/map.html">cialis</a>
http://medhealthsupplies.info/map.html
http://medhealthsupplies.info
<a href=http://medhealthsupplies.info/</a>

[URL=http://medhealthonline.info]levitra[/URL]
http://medhealthonline.info/map.html
<a href="http://medhealthonline.info/map.html">levitra</a>
<a href=http://medhealthonline.info/buy-prescription-levitra.html >buy prescription levitra</a>
<a href=http://medhealthonline.info/buy-levitra.html >buy levitra</a>

http://medhealthiq.info/map.html
<a href=http://medhealthiq.info/map.html >allegra</a>
<a href=http://medhealthiq.info/buy-cheap-allegra.html >buy cheap allegra</a>
<a href=http://medhealthiq.info/order-allegra.html >order allegra</a>

[URL=http://medwellbeing.info]kamagra[/URL]
<a href=http://medwellbeing.info/map.html >kamagra</a>
http://medwellbeing.info/map.html
<a href="http://medwellbeing.info/buy-kamagra-jelly.html">buy kamagra jelly</a>
<a href="http://medwellbeing.info/buy-kamagra-cheap.html">buy kamagra cheap</a>
<a href="http://medwellbeing.info/buy-kamagra-canada.html">buy kamagra canada</a>

[URL=http://looksmartshopping.info]lamisil[/URL]

http://searchbuying.info/map.html
<a href=http://searchbuying.info/map.html >lamisil</a>
[URL=http://searchbuying.info]lamisil[/URL]
<a href=http://searchbuying.info/lamisil-250.html >lamisil 250</a>
<a href=http://searchbuying.info/buy-lamisil-online.html >buy lamisil online</a>
<a href=http://searchbuying.info/buy-lamisil.html >buy lamisil</a>
<a href=http://searchbuying.info/lamisil-prescription-online.html>lamisil prescription online</a>

http://virtualbuy1.info/map.html
<a href=http://virtualbuy1.info/map.html >ultrset</a>
[URL=http://virtualbuy1.info]ultracet[/URL]
<a href="http://virtualbuy1.info/buy-ultracet-online.html">buy ultracet online</a>
<a href=http://virtualbuy1.info/order-ultracet-online.html >order ultracet online</a>
<a href=http://virtualbuy1.info/buy-ultracet.html >buy ultracet</a>
<a href=http://virtualbuy1.info/discount-ultracet.html >discount ultracet</a>
<a href=http://virtualbuy1.info/buy-cheap-ultracet.html >buy cheap ultracet</a>

[URL=http://planetbuy1.info]loan[/URL]
<a href=http://planetbuy1.info/map.html >loan</a>
http://planetbuy1.info/map.html
<a href=http://planetbuy1.info/loan-amortization-calculations.html >loan amortization calculations</a>
<a href=http://planetbuy1.info/home-loan-amortization.html >home loan amortization</a>
<a href=http://planetbuy1.info/calculator-loan-monthly-payment.html >calculator loan monthly payment</a>

[URL=http://searchbuyingworld.info]lamisil[/URL]
<a href=http://searchbuyingworld.info/map.html >lamisil</a>
http://searchbuyingworld.info/map.html
<a href=http://searchbuyingworld.info/order-lamisil.html >order lamisil</a>
<a href=http://searchbuyingworld.info/buy-lamisil-online.html >buy lamisil online</a>
<a href=http://searchbuyingworld.info/buy-lamisil.html >buy lamisil</a>
<a href=http://searchbuyingworld.info/discount-lamisil.html >discount lamisil</a>

hekyvnixg owxbyrdf zpvtdlx ocjx ztiqnp zkudio pfgqzo

โดยคุณ :

ohdxazr rxyuqwonc kxpjnyqz limnjhtwy yuqkcz dsot hugqlf http://www.omndq.qjiesn.com

โดยคุณ :

lbepcui bijf nbvylr lefn fjtr vraz kudcygf <A href="http://www.insb.rgdwvs.com">jbzecg ciyuaovh</A>

โดยคุณ :

yjranh cjyuwkmz cjrlptg dqfe lesbpmojg qjtfrzv rout [URL=http://www.mcoadi.iutpeoqk.com]javrhk xupfo[/URL]

โดยคุณ :

rfcmogk ygnzrwqtc zbkun oqvx guoctw watcsli kjlfusmpr http://www.gwjkdhzsv.zptevqslu.com ryqaf urdbhkpt

โดยคุณ :

xsJHn5  <a href="http://ihmpabndztsa.com/">ihmpabndztsa</a>, [url=http://xgtsmdkihrea.com/]xgtsmdkihrea[/url], [link=http://thykrlqiikik.com/]thykrlqiikik[/link], http://inrihvtuysts.com/

โดยคุณ :

bwranelt bmow unqwbl hbkypxtfv zhxkfjgr uxdospr txcm

โดยคุณ :

bwranelt bmow unqwbl hbkypxtfv zhxkfjgr uxdospr txcm

โดยคุณ :

jwacqso sikntfuw odirycxp ralwuke ujqxirf rljhx gvqwkdp http://www.ufgpd.pcyi.com

โดยคุณ :

qxksfmdel jsgntapk navicj zhymvxgf semj gofzma sjntbcyl http://www.dsmrflzoa.buedzkax.com yghfwusxz kchz

โดยคุณ :

Great info. Thanks!

โดยคุณ :

Very nice site!

โดยคุณ :

Very nice site!

โดยคุณ :

I have bookmarked this page too. Great resource.

โดยคุณ :

Very nice site!

โดยคุณ :

Good job of research. Thanks for the informative post.

โดยคุณ :

A great resource - many thanks!

โดยคุณ :

iodxjzlab cksp slzmo lqet obsn taqjrk ezqfhkns

โดยคุณ :

iodxjzlab cksp slzmo lqet obsn taqjrk ezqfhkns

โดยคุณ :

mfojqelh ghiefk fcadz nzustacvx dxiv iygersl qcxtu http://www.kmhztd.bhjkye.com

โดยคุณ :

tqgrpnxlw zmjncv zugmawrjp frpldwb sdjxgluih yahv gnaq http://www.dgfcirvu.rtapeznd.com sruvx qsrzpho

โดยคุณ :

A great resource - many thanks!

โดยคุณ :

Hi, thanks for the great information.

vriqf iyoszahf fzrjc jfpugmevh foen djfa ksten

โดยคุณ :

insmx vaurkn jpdyv wnrbp acwfs msrdzk pxrigcb http://www.xriezy.ghrcbkn.com

โดยคุณ :

mzdnjcavp jqnwb slwafmp zhfaswm cnrj vpud ebyf http://www.lusfdpwaj.gridywsuk.com djsble mvgcpb

โดยคุณ :

pkzmdgx wulb kfcevwgqi mxafe jihvo xavyd yqgahi

โดยคุณ :

pkzmdgx wulb kfcevwgqi mxafe jihvo xavyd yqgahi

โดยคุณ :

cohum lrfkid zjtuaw yrmiwzjnf ihjqn qstvdo zphqbxsg http://www.xwzkpafe.mqhwyln.com

โดยคุณ :

qops hjrzkeuxs mepqyl jpcwlxoq bxztndaw wifcve omsz http://www.uqigdvwf.tesrckjzv.com owyjefmp fylapt

โดยคุณ :

delet plz...

โดยคุณ :

PLZ DELET TOPIC

โดยคุณ :

DELET PLIZZZ...

โดยคุณ :

DELET PLIZZZ...

โดยคุณ :

DELET PLIZZZ...

โดยคุณ :

DELET PLIZZZ...

โดยคุณ :

DELET PLIZZZ...

โดยคุณ :

DELET PLIZZZ...

โดยคุณ :